“Amirallerin Montrö beyannamesi” davasında açıklanan gerekçeli karar
“Amirallerin Montrö beyannamesi” olarak bilinen bildiride imzaları bulunan 103 emekli amiralin yargılandığı davada, kabahatin hukuki unsurlarının oluşmadığı gerekçesiyle tüm sanıkların beraatine ilişkin ilişki açıklandı. .
Ankara 20. Ağır Ceza Mahkemesi’nde, “Devletin güvenliğine veya anayasal düzene karşı suç işlenmesine rıza gösterme” kabahatinden açılan davanın 20 Aralık 2022’deki karar duruşmasında, aralarında eski Deniz Kuvvetleri Komutanları Bülent Bostanoğlu’nun da bulunduğu 103 sanık , Eşref Oğuz Yiğit ve Murat Bilgel, “Suçun hukuki unsurlarının oluşmadığı” gerekçesiyle beraat etti.
Gerekçeli kararını açıklayan mahkeme, suçun maddi unsurlarının oluşmadığına vurgu yaptı. Maddi unsurun gerçekleşmesi için hatanın “uygun yollarla” işlenmesi konusunda failler arasında uzlaşma olması gerektiğinin belirtildiği kararda şu ifadelere yer verildi:
“Anlaşmaya katılan kişiler arasındaki fikir uyuşmazlığının belli, programlı bir duruma girmiş olması, vasıtaların belirlenmiş olması ve amaca yakın önemli ve tehlikeli olması şartı vardır. suçun işlenebilmesi için failler arasında tespit edilen suçun ‘uygun vasıtalarla’ işlenmesi konusunda mutabakat olması gerekir. Burada uygun vasıtanın, cebir ve şiddet kullanmaya uygun yük ve kuvvette silah, işçi, askeri araç ve teçhizat olması gerektiği söylenemez.”
“Bu suç ancak kasten işlenebilir”
Suçun maddi unsurunun gerçekleşmesi için en az iki veya daha fazla kişinin maddi olaylarla uzlaşması gerektiğinin belirtildiği gerekçeli kararda, “Kanunda suçun işlendiğinin kabulü için bulunması gereken delillerin niteliğine ve suçun manevi unsurunun kast olduğuna işaret edilmektedir. Bu suçun ancak kasten işlenebileceği belirtildi.
Söz konusu kararda, savcılık iddianamesinde metnin yazılma şekli, ilan zamanı ve şekli bakımından “muhtıra” olarak değerlendirildiğinin belirtildiği, farklı segmentlerde rahatsızlık yarattı:
“Metne yönelik toplumsal tepkinin gelişmesi ve aleyhte görüş beyan edilmesi ne kadar demokratik bir hukuk devleti olmanın gerekliliği açısından gerçek olsa da, içeriğin kabahat oluşturup oluşturmadığına ilişkin hukuki bir değerlendirme yapılmadan, iddianamede belirtildiği gibi, sadece metnin yazılma yöntemi, açıklanma zamanı ve formatın prestiji bir ‘muhtıra’ olarak değerlendirilmelidir. ‘Büyük Türk Milleti’ olarak verilen ceza, sanıklara yüklenen hatanın ispatı açısından maddi delil olarak soruşturma aşamasında alınan ihbar, ihbar ve şikayet dilekçelerine kıyasla farklı birimlerde önemli bir rahatsızlığa neden oldu.”
“İfade özgürlüğü demokrasilerin en temel yapı taşıdır”
“Danıkların Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne ilişkin yaptığı açıklama ile kamuoyu tartışmasına açılmış aktif bir amiralin sarıklı ve cübbeli görüntüsü bir niyet veya görüş beyanı olarak değerlendirilebilir.” Aynı kararda ifade özgürlüğünün çağdaş demokrasilerin en temel yapı taşlarından biri olduğu vurgulanmıştır.
Gerekçeli kararda, ifade özgürlüğünün genelde Anayasa, kanunlar ve uluslararası sözleşmeler, özelde ise bağımsız ve tarafsız mahkemelerin koruması altında olduğuna işaret edilerek, şunlara dikkat çekildi:
“Vatandaşların bu hakları kullanmak suretiyle ifade ettikleri görüş ve fikirlerden dolayı kamu otoritesinin veya toplumun diğer kişi, kesim veya gruplar tarafından baskı altına alınmaması hakkın kullanılması açısından çok değerlidir. ifade edilen her görüş veya fikrin tüm toplum veya kamu otoritesi tarafından kabul görmesi sağlıklıdır.anayasal demokrasi için önemlidir.önemli olan bireylerin, hukuken suç sayılmayan görüş ve kanaatlerini bireysel olarak ifade etme özgürlüklerini kullanabilmeleridir. veya toplu olarak, toplumsal veya kamusal baskı altında olmaksızın, sentez yoluyla elde edilebilir.
Bu kararda, sanıklar tarafından yayınlanan mesajın bir düşünce beyanı olduğu, metnin tek başına suçun oluşması için yeterli maddi delil teşkil etmediği vurgulanarak, “Hiçbirinin olmadığını söylemek mümkündür. ‘Bir suça iştirak’ suçunun maddi unsurlarının somut olayda oluştuğu, maddi unsurları prestij ile oluşmayan kabahat bakımından sanığın iradesinden söz etmenin mümkün olmadığı, gerekli görülmüştür. sanıkların hepsinin ayrı ayrı beraatine hükmedilmiş ve bu halde isnat edilen kabahatin hukuki unsurları bulunmadığından ve kabahatin hukuki unsurları oluşmadığından hüküm tesis edilmiştir.” ifadesi yer aldı.
Davanın tarihi
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, bazı emekli amirallerin 4 Nisan 2021’de yayınladığı “Montrö bildirisi” hakkında soruşturma başlattı.
6 Aralık 2021’de Cumhuriyet Başsavcılığı, 103 sanık hakkında “Devletin güvenliğine veya anayasal düzene karşı suç işlemeye razı olmak” kabahatinden 3 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası talep eden iddianame hazırladı.
Ankara 20. Ağır Ceza Mahkemesi 20 Aralık 2022 tarihli kararında tüm sanıkların beraatine karar verdi.
